Op 1 oktober 2020 is het wettelijk stelsel ‘certificering werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties’ (CO-stelsel) in werking getreden. Deze wet wordt in de volksmond ook wel de 'Gasketelwet' genoemd. Dit stelsel volgt op aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) en is uitgewerkt in de bouwregelgeving. Op grond van dit wettelijk stelsel mogen vanaf 1 april 2023 alleen nog daarvoor gecertificeerde bedrijven werkzaamheden uitvoeren aan gasverbrandingsinstallaties, zoals cv-ketels, geisers, gashaarden,  -kachels en rookgasafvoeren.

Melding bijna-ongeval bij gemeenten

Wettelijk zijn deze installatiebedrijven (op grond van artikel 6.46 Besluit bouwwerken leefomgeving) verplicht melding bij de gemeente te doen, wanneer in een ruimte waar zich mensen kunnen bevinden een koolmonoxidewaarde wordt gemeten die hoger is dan 20ppm (melding bijna-ongeval). Bij een waarde van meer dan 20 ppm kan er sprake zijn van een gevaarlijke situatie voor bewoners en gebruikers van een gebouw en kan er voor de gemeente reden zijn om handhavend op te treden.

Door de sector (Techniek Nederland) is een applicatie ontwikkeld waarmee installateurs deze meldingen aan de gemeente kunnen doorgeven. Deze meldingen komen binnen op het algemene e-mailadres van de gemeente waar de te hoge koolmonoxidewaarde is gemeten. (Aangezien de gemeente niet 24/7 bereikbaar is dient bij acuut gevaar altijd het alarmnummer te worden gebeld.)

Indien een gemeente meldingen voor onveilige situaties op een ander emailadres dan het algemene emailadres van de gemeete willen ontvangen, kunt u dit verzoek doorgeven aan Techniek Nederland: info@TechniekNederland.nl Zij zorgen dan dat het juiste emailadres in de applicatie wordt opgenomen.

Deze handreiking biedt een beknopt handelingsperspectief voor gemeenten bij meldingen van bijna-ongevallen door installateurs. 

Wanneer en hoe te handelen door gemeenten na melding bijna-ongeval door installateur

Er is onderscheid gemaakt tussen te hoge concentraties CO waarbij de installateur het risico op een incident (veiligheid en gezondheid) heeft weggenomen en te hoge concentraties waarbij het risico op een incident niet is weggenomen. Bij de tweede genoemde situatie kan er aanleiding zijn voor de afdeling bouw- en woningtoezicht van de betreffende gemeente om handhavend op te treden.

Handhaving door het gemeentelijk bouw- en woningtoezicht

De gemeente ziet op basis van de Omgevingswet toe op de gezondheid en veiligheid van bewoners. De Omgevingswet is nader uitgewerkt in het Besluit bouwwerken leefomgeving en de Regeling Omgevingswet. 
Als er gezondheidsrisico’s ontstaan door ernstige gebreken aan installaties en bijvoorbeeld de eigenaar van een gebouw weigert om de gebreken te verhelpen, dan kan de huurder of de GGD de afdeling bouw- en woningtoezicht van de gemeente inschakelen. Maar ook kan er een situatie zijn waarbij de eigenaar in een appartementencomplex weigert om de gebreken te verhelpen waardoor de Vereniging van eigenaren de gemeente inschakelt. De gemeente neemt dan contact op met de eigenaar, onderzoekt de ernst van de gebreken en stelt een termijn vast waarin het gebrek verholpen moet zijn. Als de eigenaar niet reageert, kan de gemeente een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom opleggen. Dat wil zeggen dat binnen een bepaalde periode de situatie aan het Bouwbesluit moet voldoen, anders neemt de gemeente op kosten van de overtreder maatregelen of moet de overtreder de opgelegde dwangsom betalen.

De gemeente heeft op basis van de Algemene Wet Bestuursrecht de bevoegdheid om een verbrandingstoestel dat te veel koolmonoxide uitstoot uit te schakelen of om te verbieden dat het wordt gebruikt. Het verbod om een niet goed functionerend verbrandingstoestel te gebruiken, kan op verschillende manieren worden geëffectueerd:

• Bouw- en Woningtoezicht gelast de gebruikers van het toestel om het niet meer te gebruiken en schakelt het toestel uit. Dit wordt achteraf met een handhavingsbesluit schriftelijk bevestigd.
• Bouw- en Woningtoezicht laat het toestel onklaar maken of verwijderen door een installateur. Dit gebeurt alleen als de ambtenaar vermoedt dat bewoners het toestel toch gaan gebruiken, ondanks een opgelegd verbod.

Het verbod om het verbrandingstoestel te gebruiken wordt pas opgeheven als het toestel is hersteld. Het gemeentelijk bouw- en woningtoezicht is hiervoor verantwoordelijk en verricht eventueel een controlemeting. Een bewijs van controle of reparatie van een gecertificeerd installatiebedrijf is meestal toereikend om het verbod op te heffen.

Handhaving werkzaamheden door niet-gecertificeerde installatiebedrijven

De gemeente is het bevoegd gezag voor het naleven van de vereisten in de bouwregelgeving. Dit betekent dat de gemeenten vanaf 1 april 2023 handhavend kunnen optreden tegen niet-gecertificeerde installatiebedrijven, die -ondanks de verbodsbepaling- werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties uitvoeren. De verbodsbepaling geldt ook voor consumenten en andere opdrachtgevers. Gemeenten kunnen vanaf 1 april 2023 ook tegen hen handhavend optreden wanneer zij voor werkzaamheden aan hun gasverbrandingsinstallatie opdracht verstrekken aan een niet-gecertificeerd bedrijf.

Naast het gecertificeerd moeten zijn van het installatiebedrijf moet de monteur die aan een cv-ketel, geiser, gashaard of -kachel werkt beschikken over een persoonsgebonden bewijs van VakmanschapCO (of een geldig ‘Certificaat Module Gas’) en legitimatie.

ettelijke aansturing meldingsplicht Artikel 6.46 Bbl

Informatie over Koolmonoxide van BrandweerNL:  https://www.brandweer.nl/onderwerpen/koolmonoxide/

Verbod op uitvoering van werkzaamheden aan verbrandingstoestellen door particulieren en niet gecertificeerde installateurs

1 april 2023 is ook de datum waarop ook artikel 1.35 van het Bouwbesluit 2012 is gaan gelden, die per 1 januari 2024 is overgegaan naar artikel 6.45 Besluit bouwwerken leefomgeving. Dit artikel in het Bbl regelt dat uitsluitend gecertificeerde installateurs nog mogen werken aan gasverbrandingsinstallaties, zoals cv-ketels, geisers, gashaarden of -kachels en de bijbehorende voorzieningen voor rookgasafvoer en verbrandingsluchttoevoer.

Het is dan ook belangrijk om als opdrachtgever na te vragen of de betreffende installateur is gecertificeerd en of hij of zij dit kan aantonen. De monteur de werkzaamheden uitvoert toont daarmee aan vakbekwaam te zijn, en de betreffende werkzaamheden deskundig en veilg te kunnen uitvoeren.  Aangezien het lokaal bevoegd gezag (de gemeente) de taak heeft ook toezicht te houden met betrekking tot het al dan niet beschikken over een certificaat en de rol heeft handhavend op te treden bij overtreding, vraagt dit onderwerp aandacht in het gemeentelijk handhavingsbeleid. Meldingen van overtredingen kunnen komen van opdrachtgevers maar ook van andere intallateurs die bijvoorbeeld zien dat er in strijd wordt gehandeld door niet gecertificeerde installateurs.Hierbij moet het betreffende bedrijf beschikken over een geldig certificaat volgens de BRL 6000-25, de BRL K25000 of het CBS NHK.

Actuele tekst Besluit bouwwerken leefomgeving (Geldig per 1 jan 2024)

§ 6.5.5 Gasverbrandingsinstallaties 